Zioła to rośliny, których składniki mają wpływ na metabolizm człowieka. Znajdziemy wśród nich gatunki przyprawowe, lecznicze i trujące. Człowiek od zawsze stosował preparaty ziołowe do leczenia. Ale to w klasztorach rozpoczęto systematyczne obserwacje nad uprawą i działaniem roślin leczniczych.
„Zielnik klasztorny” Anny Paczuskiej to niezwykle starannie wydana przez Wydawnictwo RM książka przedstawiająca najpopularniejsze zioła uprawiane niegdyś w klasztornych ogrodach.
Autorka podzieliła książkę na 3 części.
Dzieje klasztornego ziołolecznictwa
![Ogrody Zacisza Zielnik Klasztorny](https://ogrodyzacisza.pl/wp-content/uploads/2023/04/zielnik-klasztorny-2-768x1024.jpg)
Część pierwsza przedstawia dzieje klasztornego ziołolecznictwa. Pierwsze informacje o stosowaniu leków ziołowych znajdziemy u Sumerów Asyryjczyków i Babilończyków. Również starożytni Egipcjanie znali zastosowanie niektórych ziół. Wiedzę starożytnych cywilizacji częściowo przejęli Rzymianie i Grecy. Także w Biblii znajdujemy odniesienia do różnych ziół leczniczych. Rozwój medycyny klasztornej i ziołolecznictwa rozpoczyna się od zakonu benedyktynów, których to reguła nakazywała specjalną opiekę nad chorymi, w tym leczenie dostępnymi środkami czyli ziołami. W każdym przyklasztornym ogrodzie oprócz drzew i krzewów owocowych oraz warzyw uprawiano także zioła. Niewątpliwie wszyscy znają słynną zielarkę Świętą Hildegardę z Bingen, przełożoną klasztoru benedyktynek. Z ziół leczniczych korzystali także bracia z zakonów szpitalnych – franciszkanie, joannici, lazaryści, cystersi i dominikanie. Z czasem zioła zostały częściowo wyparte przez leki pochodzenia chemicznego czy mineralnego. Na szczęście nie zostały zapomniane by znowu powrócić do łask w XVIII i IX wieku. W końcu którz nie zna pierwowzoru zabiegów SPA, czyli kąpieli ziołowych księdza Kneippa.
Autorka książki przypomina sylwetki znanych polskich zakonników-zielarzy XX wieku : ojca Klimuszkę i ojca Grzegorz Srokę, których mieszanki ziołowe do dziś stosowane są przez wielu chorych we współczesnej fitoterapii. Kolejną zasłużoną dla współczesnego ziołolecznictwa postacią jest ksiądz Edmund Szeliga – odkrywca vilcacory.
Najważniejsze informacje o ziołach
![Zielnik klasztorny - liście ziół](https://ogrodyzacisza.pl/wp-content/uploads/2023/04/liscie-759x1024.jpg)
Druga część książki zawiera podstawowe informacje o ziołach. Dotyczą one zbioru, suszenia i przechowywania surowca zielarskiego, z którego można przygotować odpowiednie mieszanki ziołowe. Opisom towarzyszą piękne tablicy zielarskie ukazujące kształty liści, ich ustawienie na łodydze, rodzaje kwiatostanów i typy owoców. Następnie autorka przedstawia postacie leków roślinnych z którymi najczęściej mamy do czynienia, takie jak ekstrakt, kąpiel ziołowa kompres parowy, macerat i wiele innych. W książce przedstawiono sposoby przyrządzania i przechowywania produktów ziołowych, aby nie traciły swoich właściwości.
Klasztorne zioła
![Mniszek mlecz](https://ogrodyzacisza.pl/wp-content/uploads/2023/04/mniszek-lekarski-745x1024.jpg)
![Dziewanna](https://ogrodyzacisza.pl/wp-content/uploads/2023/04/dziewanna-720x1024.jpg)
Trzeci dział obejmuje alfabetyczny katalog ziół klasztornych. Rozpoczyna go aloes drzewiasty. Każdy opis rośliny zielarskiej zawiera występowanie, surowiec leczniczy, jego zbiór, suszenie i działanie lecznicze, a także środki ostrożności, które warto stosować korzystając z preparatów z danej rośliny. Następnie autorka podaje przepisy stosowania ziół na przykład przy aloesie jest to bonifraterskie wino na wrzody żołądka i dwunastnicy oraz miód aloesowy dla dzieci na pobudzenie apetytu. Opis każdej rośliny kończy ciekawostka na jej temat – np. wełniany kwiat świętej Hildegardy ( dziewanna). I tak na kolejnych stronach książki dowiadujemy się się wielu ciekawych informacji o 45 ziołach klasztornych, które sami możemy zbierać, czasem też hodować we własnym ogrodzie i przyrządzać z nich odpowiednie preparaty ziołowe. Wszystko to napisane ciekawie, przystępnym językiem, z pięknymi ilustracjami botanicznymi typowymi dla zielników. Receptury większości ziołowych mieszanek i preparatów są na tyle proste, że przy niewielkim wysiłku można je samemu przygotować.
Książka ” Zielnik klasztorny” zaciekawi wszystkich miłośników ziół i medycyny naturalnej. Także ogrodnicy znajdą w niej informacje o wykorzystaniu ziół uprawianych jako rośliny ozdobne w ogrodach i chwastów jak np. skrzyp. Niezaprzeczalnym atutem książki jest atrakcyjna szata graficzna. Idealna lektura przed rozpoczęciem sezonu zbioru ziół.
Dodaj komentarz