Wermikulit, perlit i keramzyt- dodatki do podłoża

Wermikulit, perlit i keramzyt to trzy naturalne mineralne dodatki do podłoży. Szczególnie przydatne są w uprawach roślin doniczkowych, ale nie tylko.

Wermikulit

Wermikulit to uwodniony glinokrzemian magnezu, żelaza i litu. Jest produktem wietrzenia mik potasowo-magnezowych – czyli flogopitu lub biotytu. Najbardziej charakterystyczną właściwością wermikulitu jest to, że potrafi zwiększać swą objętość do 30 razy. W czasie obróbki w wysokiej temperaturze oddaje zgromadzoną wodę i przyjmuje formę spęczniałych harmonijek, trochę podobnych do larw owadów.

Minerał po wypaleniu (zwany wermikulitem ekspandowanym) posiada dużą odporność na wysokie temperatury, jest lekki, ma niską gęstość i idealne możliwości chłonne. Potrafi łatwo przyjmować oraz oddawać wodę, zależnie od potrzeb. Współczynnik wchłaniania wody przez wermikulit to aż 400%. Jest surowcem w pełni mineralnym, nietoksycznym, czystym ekologiczni

Perlit

Perlit jest minerałem kwarcowym o wulkanicznym pochodzeniu. To uwodniony kwaśny glinokrzemian potasowo-sodowy, zawierający także inne pierwiastki. Jego skład to głównie krzemionka SiO2 (65-75%), tlenki glinu, sodu, potasu, magnezu, wapnia i żelaza [Al2O3 (10-18%), K2O + Na2O (6-9%), MgO +CaO (2-6%) oraz Fe2O3 (1-5%)].

Otrzymuje się go poprzez mielenie i spiekanie w temperaturze około 1000°C. Dzięki tak wysokiej temperaturze z materiału wyparowuje wszelka woda i gazy, a perlit zyskuje porowatą strukturę gąbki. Wielkość poszczególnych granulek perlitu wynosi ok. 6 mm.

Keramzyt

Keramzyt to naturalna glinka ceramiczna, która powstaje na skutek wypalania glin oraz iłów w temperaturze 1000°C. Wtedy też zwiększają swoją objętość. Keramzyt ma porowatą strukturę, która miejscami przypomina plaster miodu. Wierzchnia warstwa kulek jest twarda. Materiał ten ma obojętne pH. Ponadto nie ulega rozkładowi, a także nie gnije. Posiada kształt kulek o średnicy od 5 mm do 2 cm. Jest ona obojętna chemicznie i biologicznie.

Wspólne cechy dodatków do podłoża

Wszystkie trzy dodatki są pochodzenia naturalnego, mineralnego. Ostatecznie znaną nam formę przybierają po obróbce termicznej. Są lekkie, obojętne chemicznie i biologicznie.

Mają zdolność gromadzenia wody i oddawania jej roślinom.

Spulchniają i rozrzedzają zbite podłoże.

Zastosowanie

Z podanych właściwości wermikulitu, perlitu i keramzytu wynika ich zastosowanie w uprawie roślin.

Zastosowania keramzytu

Najczęściej keramzyt stosujemy jako drenaż w doniczkach i skrzynkach – warstwę keramzytu wsypujemy na dno doniczki, resztę uzupełniamy podłożem.

Można także mieszać keramzyt z podłożem celem jego spulchnienia, lub umieścić jako ściółka na powierzchni ziemi w doniczce.

Podobnie jak wermikulit można użyć keramzytu w hydroponicznej uprawie roślin.

Zastosowanie wermikulitu

Kiełkowanie nasion.

 Wermikulit jako materiał sterylny zapobiega rozwojowi pleśni na powierzchni podłoża do wysiewu. Dodany do podłoża przyspiesza rozwój korzeni siewek. Do kiełkowania wykorzystujemy wermikulit frakcji 0,5-2 mm samodzielnie lub jako składnik podłoża (wymieszany z ziemią ogrodniczą w stosunku 1:1).

Produkcja rozsady

Wermikulit dodany do podłoża utrzymuje wilgotność oraz stymuluje rozwój korzeni. Do przygotowania podłoża dla rozsady mieszamy wermikulit o niskiej frakcji oraz ziemię ogrodniczą w stosunku 3:7. Do przysypywania wykorzystujemy wermikulit o frakcji 1-3 mm.

Dodatek do kwiatów doniczkowych 

Wermikulit o frakcji 3-6 mm powinien stanowić 10 do 50% podłoża do roślin doniczkowych. Dodatkowo jeśli są to kwiaty uprawiane na zewnątrz np. pelargonie, to warto posypać górną warstwę podłoża wermikulitem, ponieważ zmniejszy to nagrzewanie podłoża od promieni słonecznych, ograniczy odparowanie wody z podłoża oraz polepszy wygląd estetyczny.

Ukorzenianie sadzonek

Tu wykorzystujemy wermikulit o frakcji 1-3 mm lub mieszankę frakcji 1-3 mm oraz 3-6 mm. Frakcje 4-8 mm wykorzystuje jako górną warstwę.

Podłoże dla bonsai 

Wykorzystujemy wermikulit o frakcji 3-6 mm.

Przygotowanie podłoża do uprawy

W przygotowaniu gleby pod nowe uprawy dodaje się w zależności od spoistości gleby od 10 do 30% objętości podłoża

Przechowywani warzyw  i cebulek kwiatowych.

Przesypane warstwy zebranych warzyw korzeniowych czy cebulek kwiatowych utrzymują się nawet do 30% dłużej, bez zmian gnilnych. Wermikulit jest bowiem przewiewny i higroskopijny. Absorbuje również produkty wymiany gazowej mogące niekorzystnie wpływać na przechowywane płody rolne.

Zastosowanie perlitu

Perlit można stosować jako 30% dodatek do podłoża w celu poprawy nawilżenia i upowietrznienia podłoża. Podobnie jak wermikulit poprawia warunki kiełkowania nasion, wzrostu siewek i rozwoju korzeni. Nadaje się do ukorzeniania sadzonek i upraw hydroponicznych.

Co wybrać

Z keramzytem sprawa jest prosta. Wsypujemy go na dno doniczki i otrzymujemy dobry drenaż dodatkowo utrzymujący wilgoć i oddający ją roślinie.

Wermikulit i perlit choć mają inny wygląd, to ich właściwości i zastosowania są bardzo zbliżone. Właściwie można je stosować zamiennie jeśli chodzi o dostarczenie roślinom wody.

Perlit jako bardzo lekki materiał lepiej sprawdzi się tam gdzie zależy nam, by podłoże było lżejsze – np. duże donice, zielone dachy. I na pewno nie może stanowić wierzchniej warstwy w doniczce, bo łatwo zwiał by go wiatr. Do posypywania powierzchni ziemi np. substratu do wysiewu znakomicie nadaje się za to wermikulit.

Jak widać wszystkie trzy dodatki do podłoży sprzyjają wzrostowi roślin poprzez zabezpieczenie przed utratą wody, a nam ogrodnikom pozwalają ograniczyć podlewanie bez szkody dla naszych zielonych podopiecznych. Pomimo zimnej wiosny lato w końcu nadejdzie ze swoimi upałami, a wtedy rośliny, zwłaszcza doniczkowe jak surfinie czy pelargonie, będą wdzięczne za każdą dodatkową porcję wody w podłożu.