Zanim polski czosnek stał się zimowym rarytasem mało kto zajmował się ogrodową uprawą tego warzywa. Obecnie, gdy w sklepach króluje czosnek chiński czasem w towarzystwie hiszpańskiego, uprawa czosnku ozimego staje się koniecznością. Sama uprawa nie jest trudna, jednakże warto pamiętać o zagrożeniu jakim są nicienie czyhające na nasz czosnek.

Pierwszy raz posadziłam czosnek ozimy kilkanaście lat temu. Od tego czasu corocznie jesienią przygotowuje grządkę pod uprawę tego warzywa.

Odmiany czosnku ozimego

Teoretycznie jest wiele odmian czosnku ozimego polskiej hodowli firmy Polan, jednakże zakupienie w tradycyjnym sklepie czegoś innego niż popularny Harnaś jest prawie niemożliwe.

Harnaś tworzy duże główki o wadze 80 g i zawiera 8-13 ząbków.

Jeśli wolisz, tak jak ja, główki o większych ząbkach to możesz wybrać :

Ornak, który tworzy4-8 ząbków i waży do 100g

Arkus ma 4-7 ząbków i waży do 60g

Mega ma 3-5 ząbków i waży do 50g

W tym roku sadzę dwie odmiany czosnku – Ornak oraz pierwszy raz czosnek syberyjski.

Czosnekk ozimy
Im większy ząbek tym większa będzie główka czosnku

Sadzenie czosnku ozimego

Uprawa czosnku ozimego zaczyna się od sadzenie czosnku od połowy października do listopada, w zależności od warunków pogodowych – w ciepłych latach i ciepłych rejonach kraju sadzimy później.

W tym roku, z uwagi na ciepła jesień, posadziłam czosnek na początku listopada. Ząbki na pewno zdążą się ukorzenić przed zimą.

Grządka powinna być dobrze spulchniona. Przed przekopaniem zastosowałam granulowany obornik . Po wyrównaniu powierzchni grządki wytyczam rządki. Odstęp między rzędami powinien wynosić 25-30cm. Następnie wykonuję rowki do sadzenia o głębokości około 8cm. Rowki wysypuj kompostem, potem także posadzone ząbki przykrywam kompostem. Odstępy między sadzonymi ząbkami czosnku wynoszą proporcjonalnie do ich wielkości – przy dużych ząbkach 10cm.

Ja zabezpieczyć czosnek ozimy przed nicieniami

Przez wiele lat nie stosowałam żadnego zaprawiania ząbków czosnku przed sadzeniem. Nowe główki wyrastały dorodne i zdrowe. Aż do czasu.

Ogrody Zacisza czosnek
Czosnek zainfekowany przez nicienie i grzyby

Ochrona biologiczna

W tym roku moje czosnkowe uprawy zdziesiątkował niszczyk zjadliwy. To idealna nazwa dla niezwykle szkodliwego i żarłocznego nicienia, który doprowadził do zniszczenia połowy moje uprawy czosnku. Zielony szczypior czosnku zaczynał żółknąć, potem cały zamierał. Główka czosnku uszkodzona przez niszczyka stawała się podatna na choroby grzybowe i gniła.

Zwalczanie nicieni jest bardzo trudne, brak bowiem skutecznych preparatów chemicznych od kiedy wycofano zaprawy nasienne. Jedynym sposobem walki są preparaty mikrobiologiczne. W większości produkowane w dużych opakowaniach dla producentów. Cena takiego opakowania sięga 1000 zł.

Czosnek ozimy ochrona
Biologiczne zwalczanie nicieni

Na szczęście udało mi się znaleźć preparat w małym opakowaniu. W 5 litrach wody – najlepiej deszczówki- rozpuściłam 10 preparatu. Roztworem podlałam posadzone ząbki czosnku przed przykryciem ich ziemią. Czy ta metoda będzie skuteczna i pozwoli mi cieszyć się dużymi zbiorami? Okaże się w przyszłym roku. Na pewno o tym napiszę.

Zmianowanie

Podobnie jak w innych uprawach nie należy sadzić czosnku na grządce gdzie wcześniej rosły rośliny cebulowe. Po pojawieniu się nicieni konieczna jest co najmniej 5 letnia karencja od uprawy roślin cebulowych na danej grządce. Ostatnia faza rozwoju larwalnego niszczyka potrafi przetrwać w glebie nawet 20m lat. Zwłaszcza przy tak ciepłych zimach jakie mamy w ubiegłych latach.

Aksamitki wróg nicieni

W ogrodzie warzywnym mam zwyczaj obsadzania brzegów grządek aksamitkami. Lubię to połączenie kwiatów i warzyw. Ale nie tylko chodzi o walory estetyczne. Korzenie aksamitek wydzielają alfa-tertienyl, który ogranicza rozwój nicieni.

Grządka z czosnkiem była grządką brzegową, czyli z 3 stron obsadzoną aksamitkami. I rzeczywiście czosnek w rzędzie równoległym do rzędu aksamitek nie był uszkodzony przez niszczyka. Jest to więc skuteczna naturalna metoda walki z nicieniami.

Czosnek ozimy posadzony i co dalej?

Zdarza się, że czosnek przed zimą nie tylko się ukorzeni ale także wypuści zielone listki. Nie należy się tym martwić, w mnie zdarza się tak co roku. Wtedy przez spodziewanymi mrozami przy barku okrywy śnieżnej przykrywam grządkę zimową włókniną, aby bezpiecznie doczekał do wiosny.