Alternarioza pomidora to obok zarazy ziemniaczanej druga popularna choroba grzybowa pomidorów. Sprawcą choroby jest grzyb Alternaria solani. Roślinami żywicielskimi są rośliny psiankowate, zwłaszcza ziemniaki i pomidory.

Rozwój

Alternaria  zimuje w postaci grzybni i zarodników na resztkach roślinnych w glebie, jak również na powierzchni nasion. Zakażone nasiona i resztki chorych roślin są źródłem pierwotnej infekcji. W okresie wegetacji zarodniki konidialne przenoszone są z wiatrem i wodą, pow0dując infekcje wtórne. Aby infekcja roślin zachodziła, powierzchnia liści musi być zwilżona przez kilkanaście godzin. Idealne warunki dla rozwoju patogenu występują przy dużej wilgotności powietrza i wysokiej temperaturze, ponad 25°C. Okres inkubacji choroby wynosi tylko 5–7 dni.

Objawy alternariozy

Alternarioza pomirora
Koncentryczny obraz zmiany na liściu

Pierwsze symptomy choroby mogą pojawiać się od połowy czerwca. Przyjmują postać suchych, ciemnobrunatnych plam, nieraz ograniczonych żółtą obwódką. Typowym objawem choroby są koncentryczne ułożone pierścienie w obrębie plam. Przy silnym porażeniu plamy zlewają się, liście zamierają i zasychają. Podobne objawy mogą być widoczne na pędach i ogonkach liściowych. Choroba jest widoczna również na owocach, jako wyraźnie odgraniczone plamy w okolicach szypułki. Porażone owoce szybko tracą wodę, stają się skórzaste, następuje tak zwana mumifikacja owoców. 

Alternarioza pomidora – profilaktyka i zwalczanie

Profilaktyka obejmuje zmianowanie, usuwanie resztek chorych roślin, odkażanie i zaprawianie nasion.

Choroby grzybowe pomidorów
Sucha, brązowa plama na żółtym tle

Zwalczanie biologiczne

Do zwalczania alternariozy stosuje się biologiczny środek Serenade ASO zawierający bakterię Bacillus subtilis szczep QST 713 – 13,96 g/l. Środek ten zwalcza również szarą pleśń.

Zwalczanie chemiczne

Po pojawieniu się pierwszych objawów choroby pomidory trzeba opryskać fungicydami. Ze stale zmniejszającej się puli fungicydów pozostał jeszcze Amistar 250SC, Scorpion 325 SC, Signum 33WG, Revus 25-SC i Cabrio Duo w opakowaniach 1l.

Alternarioza a antraknoza

Antraknoza – późne zmiany na pomidorze

Podobne nazwy sprawiają, że obie choroby grzybowe bywają mylone. Identyczne są sposoby i warunki pogodowe sprzyjające zakażeniu. Jest jednak kilka różnic, które warto poznać aby zastosować właściwą metodę zwalczania. Najistotniejszą różnicą jest lokalizacja zmiany chorobowych – w antraknozie tylko na owocach, gdzie pojawiają się początkowo brązowawe, wklęsłe plamy ze strefowo ułożonymi skupieniami sklerocjów. W warunkach wysokiej wilgotności powietrza lub podczas opadów deszczu na porażonej powierzchni owoców tworzą się różowe skupienia zarodników konidialnych. Zmiany te są widoczne na dojrzałych owocach pomidorów, a nie jak w przypadku alternarii na owocach młodych, często niedojrzałych. Oczywiście zarodniki grzyba Colletotrichum coccodes  wywołujące antraknozę występują także w innych częściach pomidora, np korzeniach. Tyle że zmiany w obrębie korzeni są widoczne dopiero po wyrwaniu rośliny.

Alternarioza pomidora – moje doświadczenia

Alternarioza co roku pojawia się w czerwcu. Na szczęście zakażenie obejmuje pojedyncze liście na pojedynczych krzakach z mojego stupomidorowego lasu. Przyczyną małego nasilenia infekcji jest stosowanie przeze mnie biologicznej profilaktyki i ochrony pomidorów. Istotne jest również odkażanie wszystkich niefirmowych nasion, bo również one bywają źródłem zarodników Alternarii. Oczywiście dotyczy to tylko pomidorów gruntowych, szklarniowe nie ulegają zakażeniu.

Kiedy do alternariozy dochodziła infekcja zarazą ziemniaczaną, wtedy stosowałam oprysk Cabrio Duo zwalczający obie choroby. W tym roku w wyniku niekorzystnych dla pomidorów warunków – początkowo susza a potem codzienne opady deszczu – do walki z alternariozą używam preparat biologiczny Serenade ASO i raz oprysk Cabrio duo. Taka strategia ochrony jest skuteczna, świadczy o tym trudność znalezienia chorych liści służacych do zobrazowania tego wpisu.