Zanim polski czosnek stał się zimowym rarytasem mało kto zajmował się ogrodową uprawą tego warzywa. Obecnie, gdy w sklepach króluje czosnek chiński czasem w towarzystwie hiszpańskiego, uprawa czosnku ozimego staje się koniecznością. Zwłaszcza, że nie jest trudna i po spełnieniu prostych warunków odwdzięcza się smakowitym plonem.

Po raz pierwszy posadziłam czosnek ozimy kilkanaście lat temu. Od tego czasu corocznie jesienią przygotowuje grządkę pod uprawę tego warzywa.

Odmiany czosnku ozimego

Teoretycznie jest wiele odmian czosnku ozimego polskiej hodowli firmy Polan, jednakże zakupienie w tradycyjnym sklepie czegoś innego niż popularny Harnaś jest prawie niemożliwe.

Harnaś tworzy duże główki o wadze 80 g i zawiera 8-13 ząbków.

Jeśli wolisz, tak jak ja, główki o większych ząbkach to możesz wybrać :

Ornak, który tworzy4-8 ząbków i waży do 100g

Arkus ma 4-7 ząbków i waży do 60g

Mega ma 3-5 ząbków i waży do 50g

czosnek ozimy Ornak
Czosnek Ornak

Czosnek, w tym roku Ornak i Arkus, kupuję w sklepie firmowym Plantico ( 0becnie w jego skład wchodzi Polan) , bo tylko tu mam pewność co do zamówionej odmiany.

czosnek ozimy Arkus
Czosnek Arkus

Zbierając materiały do artykułu spotkałam się z innymi odmianami ozimymi do uprawy w Polsce : Orlik, Zawrat, Huzar, Ceves , jednakże nie znalazłam żadnego sklepu internetowego oferującego ww odmiany.

Zarówno Arkus, Ornat, Harnaś jak i Mega są odmianami strzałkującymi, czyli wytwarzającymi pędy kwiatostanowe.

Sadzenie czosnku ozimego

Uprawa czosnku ozimego zaczyna się od sadzenie czosnku od połowy października do listopada, w zależności od warunków pogodowych – w ciepłych latach i ciepłych rejonach kraju sadzimy później. Ważne aby zdążył się ukorzenić przed zimą.

Grządka powinna być dobrze spulchniona. Ja przekopuję grządkę szpadlem, następnie wyrównuję powierzchnię i wytyczam rządki. Odstęp między rzędami powinien wynosić 25-30cm. Następnie wykonuję rowki do sadzenia o głębokości około 8cm. Odstępy między sadzonymi ząbkami czosnku wynoszą proporcjonalnie do ich wielkości – przy dużych ząbkach 10cm.

Rowki do sadzenia można podsypać kompostem i nawozem jesiennym.

Podobnie jak w innych uprawach nie należy sadzić czosnku na grządce gdzie wcześniej rosły rośliny cebulowe. U mnie jest to grządka po pomidorach. Posadzony czosnek podlewam i gotowe.

Zdarza się, że czosnek nie tylko się ukorzeni ale także wypuści zielone listki przed zimą. Wtedy grządkę przykrywam zimową włókniną, aby bezpiecznie doczekał do wiosny.

Pielęgnacja uprawy

Pielęgnacja jak w każdej uprawie polega na ostrożnym spulchnianiu gleby aby nie uszkodzić korzeni, plewieniu, nawadnianiu.

Bardzo ważne jest usuwanie pędów kwiatostanowych jak tylko się pojawią, bo pozwala to uzyskać o 30% większe główki czosnku.

Zbiór

Czosnek sadzony jesienią dojrzewa w lipcu. Zasychanie pierwszych liści oznacza termin zbioru. Właściwy termin zbioru jest bardzo ważny, gdyż za późno wykopany czosnek ma rozpadające się główki, a zbyt wcześnie wykopane główki łatwo się psują.

Zbiór czosnku najlepiej przeprowadzać podczas suchej pogody. Potem warto kilka dni go dosuszyć. Teraz można przyciąć liście i korzenie albo zapleść w ozdobny warkocz. Mój czosnek przechowuję w ażurowych skrzyneczkach w piwnicy.

Zbiory z 3 rzędów na jednej grządce zapewniają zaopatrzenie na całoroczne potrzeby kulinarne, w tym kiszenie ogórków – proces czosnkochłonny.

Moje czosnkowe eksperymenty

W tym roku po raz drugi posadziłam czosnek włoski Aglio Bianco. W roku ubiegłym było to 5 ząbków na próbę. Okazał się wcześniejszy od polskich czosnków i smaczny. Podobny test przejdzie tej zimy czosnek hiszpański Violeta o bardzo dużych główkach. Jako że klimat się ociepla, to powinien dać radę.

Czosnek Violeta
Czosnek Violeta