Kiedy z bliska przyglądamy się liściom i łodygom pomidora zauważamy na ich powierzchni delikatne włoski. Te pomidorowe włoski to trichomy. Jak wszystko w przyrodzie mają one swoją rolę do spełnienia. Poza funkcją ozdobną pełną również funkcje ochronne i wydzielnicze.

Pomidory wykształciły kilka różnych rodzajów trichomów, które obejmują dwie kategorie — trichomy niegruczołowe i gruczołowe.

Trichomy niegruczołowe

Trichomy niegruczołowe mają kształt włosowaty i ostre zakończenie. Pozwalają wykryć obecność owada na powierzchni łodygi czy liścia i wysyłać sygnał do rośliny, aby wzmocniła swoją obronę i przygotowała się na atak szkodnika. Trichomy niegruczołowe pomagają również chronić roślinę przed deszczem, utrzymując wodę tuż nad powierzchnią liścia, co pozwala na szybsze spływania i osuszanie liści.

Pomidorowe włoski - trichomy
Trichomy na łodygach i liściach pomidora Wooly Blue Jay

Trichomy gruczołowe

Włoski gruczołowe, zwane sekrecyjnymi posiadają zdolność wydzielania w reakcji na bodźce dotykowe określonych substancji. Ten typ włoska wyczuwa owada chodzącego po liściu, a ruch powoduje pęknięcie gruczołu. Lepka substancja uwolniona z pękniętego gruczołu włoskowego, jest mieszanką terpenów, cukrów acylowych, alkaloidów i innych białek związanych z obroną. Owad może przylepić się do wydzielonej substancji albo zatruć się nią. Zapach znienawidzony przez owady jest tym wspaniałym dla pomidorowych ogrodników zapachem liści i łodyg pomidora.

Pomidorowe trichomy
Trichomy na „zwykłej” łodydze pomidora

Geny warunkujące rodzaje pomidorowych włosków

Gen Woolly

Gen Woolly (Wo) odpowiada za oryginalny wygląd odmian np Wooly Blue Jay. To dzięki niemu ​​roślina wygląda na puszystą lub włochatą. Gen ten zwiększa liczbę włosków, ale nie są one dłuższe niż normalnie.

Ogrody Zacisza
Mechaty wygląd owoców i części zielonych pomidora Wooly Blue Jay

Gen Hirsute i gen Hirtum

Geny Hirsute (Hr) i Hirtum (Hrt) to dominujące geny najczęściej są spotykane u dzikich odmian pomidorów. Gen Hirsute warunkuje dłuższe niż przeciętne włoski na górnej powierzchni liścia, a czasami nawet na samym owocu. Gen Hirtum (Hrt) zwiększa liczbę tych dłuższych, większych włosków.

Gen Hairless


Gen Hairless (Hl)to recesywny gen hamujący wzrost włosków. Jego działąnie powoduje rozwój trichomów, które są mocno wygięte i skrócone, co nadaje ziarnisty wygląd powierzchniom naskórka liścia. Makroskopowo wygląda to jak ich brak. Rośliny pozbawione włosków z genem Hl są mniej odporne na atak owadów roślinożerców.

Pomidory na ratunek innym roślinom

Zdolność pomidorowych trichomów do unieruchamiania inwazyjnych owadów zainspirowała holenderskich badaczy do poszukiwania biologicznego pestycydu. Aktualnie trwają prace nad wyprodukowaniem biokleju z substancji wydzielanych przez pomidorowe włoski. W Holandii, gdzie większość produkcji roślinnej odbywa się w szklarniach, każdy nowy sposób na zwalczanie wciornastków czy mszyc jest mile widziany.

Ja widać pomidory stale mają w sobie, swojej biologii, coś ciekawego do odkrycia.